ابتدا می خواهیم با معنای چاپ و تعریف مختصری از آن آشنا شویم:
چاپ چیست؟!
چاپ فی الفظه به معنای منتقل کردن یک سری اطلاعات مورد نظر همچون عکس، متن، عدد و … به روی صفحه مورد نظر است.
این سطوح مد نظری که از آن یاد شد می تواند کاغذ، پلاستیک، پارچه، سرامیک و یا هر چیز دیگری باشد.
واژه چاپ از یک کلمه مغولی به نام چاو گرفته می شود.
که چاو به معنی فشار دادن یک سطح روی سطح دیگر است.
چون همانطور که می دانید برای به انجام رسیدن چاپ باید یک چیز روی چیز دیگر فشرده شود.
تاریخچه جاپ:
چاپ اختراعی است که به قرن ها قبل باز می گردد
آشوریان چندین نسل قبل از گوتنبرگ که به او مخترع چاپ می گفتند روی خشت هایی از جنس خاک رس با مهر چاپ می کردند.
استفاده از حروف رسی برای چاپ نیز بین سال های 1051 تا 1058 در چین پایه گذاری شد
که شخصی به نام پی شنگ این کار را بنا نهاد.
بعد از آن حروف قلعی و دستی به روی کار آمدند اما به اندازه انتظار مورد استقبال قرار نگرفتند.
ولی بر خلاف آن ها حروف چوبی با استقبال خوبی مواجه شد.
چندین سال بعد یعنی در حدود سال 1440 مخترعی به نام گوتنبرگ با اینکه از کار چینی ها اطلاعی نداشت
حروفی را ساخت که جنس آن ها آلیاژی از سرب و آنتی موان بود.
و همه ی حروف الفبا را به صورت جداگانه ساخت.
این مخترع بزرگ ترکیب بسیار خوبی برای جوهر چاپ نیز به دست آورد.
و بعد از تلاش ها و آزمون و خطا های بسیار به بهترین حروف و مرکب رسید.
و به همین دلیل به او مخترع چاپ می گویند.
اما بر خلاف کار آمدی بسیار این اختراع بسیار هزینه بر بود.
به همین دلیل این دستگاه فقط برای ثروتمندان قابل دسترس بود.
حدود 300 سال بعد از اینکه گتنبرگ این حروف را اختراع کرد.
در آلمان آلوئیس زنه فلدر که یک نمایشنامه نویس بود
دست به اختراع چاپ سنگی که به آن لیتو گرافی هم می گویند زد.
با این روش هر متنی را که آماده می کردند تا به چاپ برسانند می توانستند در حدود 750 مرتبه چاپ کنند.
اما پس از آن متن تا حدودی محو می شد و دیگر قابل چاپ نبود.
زمان ورود چاپ به ایران توسط میرزا صالح شیرازی:
در سال 1250 هجری قمری شخصی به نام میرزا صالح شیرازی دستگاه چاپ سنگی را به تبریز آورد.
این نخستین دستگاه چاپی بود که به ایران وارد شده بود.
دولت ایران در آن سال میرزا صالح را به منظور یاد گیری هنر های جدید به اروپا فرستاده بود
ایشان هم در راه برگشت یک دستگاه چاپ لیتو گرافی آورد و در تبریز راه اندازی نمود.
صنعت چاپ در ایران گسترش سریعی یافت.
به طوری که در مدت زمان اندکی بعد تبریز در تهران و بعد اصفهان و در سایر نقاط ایران بنیان نهاده شد.
و در حدود پنج دهه یا بیشتر این دستگاه تنها راه چاپ در ایران بود.
و تا پایان سلسله قاجاریه تمام چیز هایی که می خواستند چاپ کنند با دستگاه لیتو گرافی چاپ می شد.
لازم به ذکر است قبل از اینکه میرزا صالح شیرازی دستگاه چاپ سنگی را به ایران آورد
حدود 8 سال ایرانیان با حروف سربی یعنی روش گوتنبرگ دست به چاپ می زدند.
ولی چون این روش هزینه، زمان و زحمت زیادی برای چاپ می طلبید
بعد از ورود دستگاه چاپ سنگی به سرعت کنار گذاشته شد.
اما بعد از پنج دهه دوباره این حروف اندکی ترویج یافتند.
چاپ سربی روش بسیار ساده ای برای چاپ بود اما زحمت و زمان زیادی می طلبید.
روش کار با آن بدین شکل بود که حروف سربی را به مرکب آغشته می کردند و به کاغذ فشار می دادند
و به خاطر همین فشار حروف به روی کاغذ چاپ می شدند.
که اوایل این حروف به صورت دستی کنار هم چیده می شدند
اما بعد از مدتی یعنی در سال 1886 میلادی دستگاهی به نام لاینو تایپ اختراع شد که به صورت خود کار این حروف را کنار هم قرار می داد.
بعد از مدتی این دستگاه نیز کنار گذاشته شد و دستگاه چاپ الکترونیکی به روی کار آمد.
انواع دستگاه چاپ:
در ادامه با انواع دستگاه چپ و بعضی از ویژگی های هر کدام آشنا می شویم.
دستگاه چاپ افست:
این دستگاه چاپ محصولی با کیفیت دارد و بهترین کارایی را برای تیراژ های بالای چاپی دارد
و چون محصول چتپ شده خروجی آن دارای فرو رفتگی یا بر آمدگی نیست به آن چاپ مسطح نیز می گویند.
دستگاه چاپ هلیوگراور:
این نوع چاپ برخلاف نوع چاپ افست دارای پستی بلندی است.
برای چاپ با تیراژ های بسیار بالا مناسب است و به هیچ عنوان به درد تیراژ پایین نمی خورد.
و یکی از معایبی که می توان برای این نوع دستگاه نام برد چاپ حروف با آن است.
دستگاه چاپ فلکسو:
کلیشه هایی که در این دستگاه مورد استفاده قرار می گیرد از جنس فتو پلیمر یا پلاستیکی است
که این کلیشه ها دارای انعطاف پذیری بالایی هستند به همین دلیل است که نام این دستگاه را فلکسو گذاشته اند.
از ویژگی های بارز این دستگاه به چاپ سرع و رولی بر روی چیز هایی مانند پلاستیک می توان اشاره کرد.
دستگاه چاپ سیلک اسکرین:
این دستگاه از کاربردی ترین نوع چاپ محسوب می شود
و تقریبا با این دستگاه روی هر چیزی می توان چاپ انجام داد.
دستگاه چاپ تامپو:
این روش چاپی در دسته چاپ های غیر مسطح دسته بندی می شود.
این دستگاه هم همانند نوع قبلی امکان چاپ روی هر گونه سطحی را به ارمغان می آورد.
دستگاه چاپ مخمل:
این دستگاه برای طراحی های خلاقانه مناسب است که کار با آن بسیار ساده است.
دستگاه چاپ لترپرس:
به این نوع چاپ چاپ ملخی نیز می گویند.
این دستگاه محبوبیت خود را از دست داده است و بسیار کم آن هم برای تیراژ پایین کاربری دارد.
دستگاه چاپ ایچینگ:
این دستگاه با استفاده از اسیدی که روی فلز می ریزد موجب خوردگی فلز می شود
و طرح دلخواه با همین خوردگی چاپ می شود.
و به درد کاربری هایی چاپ لوگو شرکت ها بر روی شیرآلات، دستگیره ها و … می خورد.
